Zamość

Bastion zamojski - pozostałość po dawnej twierdzy.

Znani w historii miasta

Zamość jest miastem wielkich tradycji historycznych w wielu dziedzinach: na polu nauki, oświaty i kultury. Z miastem związanych było wielu wybitnych ludzi: mężowie stanu - kanclerz i hetman Jan Zamoyski, kanclerz Andrzej Zamoyski, dowódcy i specjaliści wojskowi - inż. A.dell'Aqua, gen. J.Ch.Mallet-Malletski, bojownicy o niepodległość narodową - W. Łukasiński, działacze polityczni - M. Rataj. Działali tu sławni pisarze i poeci - S.Klonowicz, Sz.Szymonowicz, K.Koźmian, S.Młodożeniec, B.Leśmian. Zamość był również etapem pielgrzymki Ojca Świętego Jana Pawła II po Ojczyźnie. Zamość - to miasto odznaczone w 1947 roku Krzyżem Grunwaldu III Klasy za wybitny wkład w walkę o wyzwolenie narodowe i społeczne, za walkę z okupantem hitlerowskim.  

Stare Miasto

Zamojskie Stare Miasto jak i cały Zamość stanowi przykład „idealnego miasta” z renesansową włoską urbanistyką, nic więc dziwnego, że figuruje na światowej liście dziedzictwa kultury UNESCO. Zabudowa i plan urbanistyczny są dzieła Bernardo Morando, włoskiego architekta pochodzącego z Padwy, który stworzył je na zlecenie hetmana Jana Zamoyskiego w 1580 roku. Nawiązuje ona do budowy ludzkiego ciała - głowę stanowić miał Pałac Zamoyskich, kręgosłup ulica Grodzka, która ze wschodu na zachód w kierunku pałacu przecina Rynek Wielki, a ramionami miały być ulice poprzeczne takie jak ulica Solna czy ulica Moranda. Wielki Rynek z XVI wieku to jeden z najwspanialszych europejskich placów – przepiękne kamieniczki , ocienione arkady. Wart zobaczenia jest tez wielki zamojski Ratusz i Zamojska Katedra.

Kamienice

W centrum Rynku Wielkiego znajduje się ratusz, a wokół niego zachwyca wzrok przechodniów szereg malowniczych, niezwykle barwnych kamieniczek, udekorowanych podcieniami, dzięki którym Zamość określany jest też miastem arkad. Nad kamienicami góruje 52-metrowa wieża ratuszowa. Charakterystyką miasta są właśnie kamienice, które posiadają swoje własne nazwy, historię i specyficzny klimat. Jest ich tutaj kilkadziesiąt, a wśród nich najbardziej znane to wilczkowska, "pod aniołem", "pod małżeństwem", abrekowska, szczebrzewska, turobińska, linkowska i wiele innych.

Zamojskie kościoły

Zamość jest miastem bogatym w stylowe, zabytkowe kościoły. Jednym z najciekawszych jest zapewne Kościół Franciszkanów, zbudowany w XVII wieku w stylu barokowym. W momencie budowy był największym kościołem w mieście, ale niestety po likwidacji zakonu znacznie go obniżono i na wiele lat pozbawiono funkcji sakralnej. Z kolei kościół św. Mikołaja to dawna cerkiew grecko-ruska i bazyliańska. Malownicza bryła dawnej cerkwi łączy elementy charakterystyczne dla cerkwi mołdawskich z elementami architektury łacińskiej. W kruchcie zachował się późnorenesansowy portal arkadowy z rozetami. Kościół św. Katarzyny powstał w XVII wieku według projektu J. Linka. Podczas wojny był zniszczony i odbudowany w latach 90-tych ubiegłego wieku. XVI-wieczna Katedra należy do najokazalszych oraz najpiękniejszych budowli sakralnych w polskiej architekturze nowożytnej. Zachowała swój pierwotny wystrój wnętrz i bogactwo renesansowych dekoracji

Inne zabytki

Poza kamienicami w Zamościu można znaleźć też wiele innych zabytków. Znajdzie się tu kilka starych i nowych bram miejskich, elementy murów miejskich, takie jak Arsenał, furta wodna, ceglano-kamienny Kojec, Bastion VII, zbudowany w narożniku murów w kształcie pięciokąta. W Zamościu jest też wiele kościołów, klasztory, synagoga, żydowskie jatki, oraz słynna Generałówka, czyli pałacyk renesansowy zbudowany dla rosyjskiego komendanta w XIX wieku.

Kultura

Zamość stara się jak najlepiej wykorzystać swoją przeszłość. Założony przez Jana Zamoyskiego gród zachował wiele ze swej świetności. Wiosną i latem zamojskie zabytki, zwłaszcza Rynek Wielki, stają się scenerią dla odbywających się tu imprez kulturalnych, sportowych i handlowych mających podnieść atrakcyjność miasta. Historia łączy się tu z teraźniejszością i nadaje kształt przyszłości. Miasto zaprasza też do jaskini solnej, skyte parku, oferuje loty widokowe nad Zamościem a także przejażdżki bryczką. Z wieży widokowej przy Katedrze można popatrzeć na panoramę miasta.

Ciekawostki

Zamość jest miastem, z którym wiąże się wiele ciekawych wydarzeń. Przede wszystkim znajduje się tu najstarsza polska apteka, która została założona w 1616 roku przez doktora medycyny Szymona Piechowicza. W tym mieście mieszkała również Joanna Żubr, pierwsza kobieta, która została odznaczona orderem Virtuti Militari podczas wojny francusko-austriackiej. Kobieta ta pod męskim przebraniem wstąpiła do armii, a następnie podczas oblężenia miasta jako pierwsza wdarła się z oddziałem przez ukrytą furtę otwierając drogę oddziałom. Jeszcze innym wydarzeniem związanym z miastem jest słynne śniadanie króla Karola X Gustawa i Jana zamojskiego, które odbyło się pod murami miasta, ale aby poniżyć króla Zamojski nie pozwolił dawać krzeseł. Goście musieli jeść na stojąco trzymając w ręce talerze. Od tego czasu styl jedzenia na stojąco określany jest jako szwedzki stół.

Imprezy

Odbywa się tu wiele cyklicznych imprez artystycznych mniejszego i większego formatu. Przez cały rok odbywają się tu otwarte koncerty muzyczne, podczas których można posłuchać utworów muzyki klasycznej w wykonaniu Orkiestry Symfonicznej im. Karola Namysłowskiego. Orkiestra prowadzi także całoroczny program umuzykalniając dzieci w postaci cyklu audycji. Cztery razy w roku w Sandomierzu można tez posłuchach muzyki w wykonaniu uczniów Państwowej Szkoły Muzycznej I i II Stopnia w Zamościu. Sztukę teatralną reprezentuje Letni Salon Sztuki, a w miejscowym hotelu Carskie Koszary – Pierwszoczwartkowe Spotkania Kulturalne. W Zamościu odbywa się także wiele wystaw artystycznych. W mieście jest kilka obiektów kultury, w których można zobaczyć okresowe wystawy malarstwa czy fotografii w wykonaniu miejscowych artystów. Kolekcje prezentują między innymi: Galeria Młodych „Okrąglak”, Galerie Młodzieżowego Domu Kultury, Książnica Zamojska, Galeria Fotografii, Muzeum Zamojskie oraz Galeria Zamojska pod patronatem Biura Wystaw Artystycznych.

Informacje ogólne

Powierzchnia 30,34km²
Ludność  66,5 tys
Gęstość 2 190 os./km²